Als je ouders op je schouders staan

Nog zo klein…
En al je papa of mama op je schouders.
Op wiens schouders mag jij staan?
Wie draagt jouw dit leven in?

Heel veel KOPP volwassenen hebben als kind taken, rollen en verantwoordelijkheden van hun ouders op zich genomen. Hierdoor zijn ze eigenlijk de ouder geworden van hun ouders. Dit noemen we in de psychologie: Parentificatie. Als kind voelde je, dat je door omstandigheden, gedwongen werd om in de ouderrol te stappen. Ik zelf heb dit ervaren, al wil ik hierbij duidelijk uitleggen dat mijn ouders dit niet van mij hebben gevraagd. Ik voelde zelf, als kind, geen andere mogelijkheid. In mijn praktijk hoor ik dit ook heel veel terug. Mensen verwoorden dit allemaal op een eigen manier. Wat ik het meest hoor is de volgende opmerking:

Ik moet dit doen voor mijn ouders, als ik het niet doe…dan doet niemand het

Het kan goed zijn dat jij die zin ook herkent. Dat je dit weleens denkt, of ook tegen je partner of vriendinnen weleens uitspreekt. Ik weet hoeveel dit met je kan doen. Het is ook precies de reden dat ik dit onderwerp in het licht wil zetten voor jullie. Want echt waar…we zijn niet alleen. En het kan en mag ook anders.

Snel volwassen

Al jong zorgen voor je ouders, dat doe je omdat je voelt dat het niet anders kan. Ergens merk je op dat je ouders ergens niet (meer) toe in staat zijn. Al gauw voel je dat er niets anders op zit dan dat jij dit hoort op te vullen. Dit ontneemt je een deel kind zijn. Het onschuldig zijn valt weg. Let maar eens op: Wanneer je zo’n taak van je ouders opneemt, dan is dit eigenlijk te groot, te zwaar of niet passend bij jouw leeftijd. Wanneer het misloopt, of niet uitpakt zoals het zou ‘horen’? Dan voelde je als kind dat dit jouw schuld was. Je kon dit jezelf aanrekenen. Dit kan allerlei gevolgen hebben. Ik zet er een paar op een rij voor je:

• Faalangst
• Perfectionisme
• Angst
• Negatief zelfbeeld
• Niet – of juist extreem voor jezelf opkomen

Te jong wordt er een oproep gedaan naar jou om volwassen en groot te zijn. Als kind ben je afhankelijk van je ouders. Dit zorgt dat je als kind ver kan gaan om maar te realiseren dat het je ouders goed gaat. Wanneer je opgroeit met ouders die worstelen met psychische problemen dan is het ook niet zo dat je ouders dit zo willen. Ook hen overkomen zaken waar ze op reageren zo goed en zo kwaad als ze kunnen.  Door alles wat er speelt rondom psychische problemen ervaren ze een onvermogen, beperkingen. Dit kan door verschillende omstandigheden. (Waar ze wel altijd zelf verantwoordelijk voor zijn en blijven ook in hoe ze dit oplossen/aanpakken).

Je voelt je geroepen te helpen. Kinderen voelen zich sowieso al goed of groot als ze hun ouders kunnen helpen. Dit speelt zeker wanneer je de rol van je ouder op je hebt genomen. Je wilt veel geven. Er wordt veel gevraagd. En zo komt een overlevingspatroon omhoog. Zodat je als kind toch kan ontwikkelen, toch door kan. En tegelijk je ook groot kan voelen. Door jezelf te geven en jezelf groot te houden en volwassen te worden nog voordat je daar in je ontwikkeling aan toe bent.

(Dit kan ook net nog wat anders uitwerken: Zodat je altijd het ‘kleine’ afhankelijke kind kan blijven. Dat is de tegenovergestelde kant en hoort ook bij parentificatie)

Durf te ontvangen van je ouders

Het is nodig dat je veel kan ontvangen van je ouders. Als ik je mee terug neem in het beeld waar ik deze blog mee begon. Zie het maar voor je:

Jij als kleine jongen of meisje.
Op de sterke schouders van papa.
Mag je veilig de wereld ontdekken.
Daarnaast mag je ook rust vinden…
Op de zorgende en troostende schouder van je mama.

Hoe voelt dit als jij dit zo leest? Is dit wat je eigenlijk verlangt?

Dat is begrijpelijk en zo nodig om te beseffen. Het is exact wat we als kinderen nodig hadden. Wat ontbrak en waardoor de rollen omgekeerd werden. Alsnog kun je, hoe jong of oud je ook bent als je dit lees, terug naar jouw plek. Zodat je kan ontvangen van je ouders wat ze geven. Dat je ja kunt zeggen tegen hen: Ja papa jij bent mijn vader. Ja mama jij bent mijn moeder. Hoe ze ook zijn, wie ze ook. Ze blijven jouw ouders die het leven al aan jou door hebben gegeven. Wanneer dit je lukt dan zal je opmerken dat je jezelf krachtiger zult voelen.

Zeg ik dan dat:

• Je ouders het altijd oké deden en jij fout?
• Dat wat je ouders geven allemaal goed is?
• Alles wat je ouders geven door jouw aangenomen moet worden?
• Je nooit meer iets mag doen voor je ouders?

Op al deze vragen zeg ik: Nee dat is niet wat ik bedoel te zeggen. Wat ik wil meegeven is: Laat hen ouders zijn. Wanneer hen iets niet lukt, wanneer ze iets niet doen, laat hen zelf eens kiezen wat ze daarmee doen. Ruim niet alle uitdagingen voor hun voeten op. En wat ik ook wil meegeven en zelf mocht leren is het volgende: Zeg ja tegen je ouders en kies… uit wat ze geven (zowel fijne als moeilijke dingen) wat je wel of niet tot je neemt.

Zet ouders op de juiste plek

Ik ging door met zorgen voor… totdat ik erachter kwam dat ik ten diepste niemand ermee hielp.

Doorgaan met het patroon van zorgen voor je ouders. Voor de taken en zaken die ze zelf niet aankunnen of niet oppakken… In hoeverre help je jouw ouders daar eigenlijk echt mee? En jezelf? Wat ik daarnaast duidelijk zag was dat ik dit patroon meenam ook in andere gebieden van mijn leven. Wanneer jij voelt dat je bent gaan zorgen voor jouw ouders wil ik ook deze vraag stellen:

Voor wie doe je ditzelfde nog meer?

• Partner
• Kinderen
• Familieleden
• Vrienden
• Collega’s

Het klinkt dan niet zo erg als je dit voor hen doet. Terwijl dit eigenlijk wel erg is. Je ontneemt mensen hun eigen levenslessen, hun eigen uitdagingen. Vele relaties zullen hierdoor zich ongelijkwaardig gaan ontwikkelen. Dit is overigens altijd zo naar jouw kinderen, waar jij veel mag geven. Ook daar is het wel belangrijk dat je kind eigen uitdagingen mag aangaan (passend bij de ontwikkeling van het kind) en dat je kind eigenheid kan ontwikkelen. Wanneer jij altijd alles voor hen regelt en verzorgd is dit, het tegenovergestelde mogelijk van wat jij zelf hebt ervaren als kind, toch ook schadelijk.

Alles en iedereen heeft een eigen plek. Wanneer je ieder zijn/haar eigen plek gunt dan zal dit zorgen voor een krachtig systeem dat goed werkt en loopt. Daar is iedereen bij geholpen. Ja dan houden mensen hun eigenaardigheden. Al hun sterke punten en ook de zwakke plekken. We mogen aanvaarden wat er is en wat er (nog) niet is. En dat is goed en zal je goed doen. Over op je eigen plek innemen heb ik al eerder een blog geschreven. Die kun je lezen via de volgende klikbare link: Geef alles en iedereen in jouw leven de juiste plek

Ik deelde een video op mijn Social Media afgelopen week. Deze wil ik ook nog met jullie delen omdat deze goede en krachtige vragen voor jou bevat: Opgroeien in een KOPP gezin is anders deel 1

Je hoeft het niet alleen te doen

Welke gevolgen ervaar jij van het, al jong, gaan zorgen voor je ouders? Deel als reactie, of in de mail: info@echt-leven.nl of je dit herkent en hoe je hier achter bent gekomen. Deze blog schrijf ik om je te laten weten dat er een weg uit dit patroon is. Ik weet dat vele van ons al heel jong leren dat ze het allemaal alleen moeten doen in dit leven. Juist daarom wil ik delen dat ik klaar sta om je te begeleiden. Als jij klaar bent met overleven. Met het zorgen voor je ouders of anderen om je heen. Als je eindelijk krachtig en stabiel wilt leven. Het is mogelijk voor jou:

Echt-leven
Waarbij je verleden je toekomst niet bepaalt