Ik hoor de wensen overal weer uitgesproken worden: Fijne feestdagen. Gelukkig nieuwjaar.
En ik weet van al die jaren dat ik hiermee geworsteld heb. Met die woorden. En eigenlijk…met deze hele maand. Een feestmaand. Wanneer jij daar nu zelf middenin zit, weet: Je bent niet alleen. Zo kan het voelen. Zeker doordat het een thema is waar we niet zo gemakkelijk over gaan spreken.
Voor jaren in mijn leven was het niet zo’n feest deze maand. Niet omdat ik als kind geen sinterklaas vierde, of omdat we geen kerstboom hadden in huis. Eigenlijk was het niet zozeer wat we niet hadden. Veel meer dat wat er altijd was. Dat wat mee aanschoof aan het kerstontbijt, lunch en diner. Ook met oud en nieuw de hele nacht. Oja en alle andere nachten erbij.
Het was veel meer die altijd aanwezige wolk. In mijn verhaal had de aanwezige wolk de naam: Manisch depressief. Die vierde alle feestdagen met ons mee. In mijn ouder.
Hoewel deze wolk niet altijd hetzelfde aanwezig was in het dagelijks leven was deze er vervelend genoeg altijd. Onderhuids. Het lastigste van deze wolk? Dat het niet de vraag was of er iets uit zou gaan komen, wel wanneer. En hoe.
Als jij hier opgroeide bij een ouder met psychische problemen en nu volwassen bent dan kunnen deze dagen nog steeds pijnlijk confronterend zijn. Hoe vindt je in deze dagen vrede? Gezelligheid? Rust? Net zoals op de kaart die op de foto staat. Je ziet er vele wegen. En er zijn altijd, gelukkig maar, meerdere wegen naar hetzelfde punt. Als jij verlangt naar meer vrede, gezelligheid of rust? Dan deel ik alvast de eerste tip:
Durf het dan anders te doen
Als jij tot nu toe altijd jezelf opzij hebt geschoven in de hoop die vrede te vinden en je verlangt nu nog steeds naar vrede… zie ik het dan goed dat het tot nu toe nooit werkte? In onze families hebben we allemaal patronen. Niet alleen schuift de persoon met psychische problemen de problemen aan de kersttafel. Iedereen eromheen? Die schuift zijn overlevingsmechanismes ook aan. Juist als je terug bij elkaar komt als familie, of als gezin, dan steken die patronen zo automatisch weer de kop op. (logisch ook: Je hebt er hele moeilijke jaren mee overleeft).
Wat kan helpen is dus je voorbereiden. Oefen al voordat je er bent.
Kies eens 1 iets uit dat jij anders gaat doen.
Kies iets wat voor jou nu voelt als iets dat mogelijk nieuw is en tegelijk wel voelt als iets dat jou gaat lukken.
Een voorbeeld kan zijn: Als jij altijd diegene was die voor alles en iedereen ging zorgen. Kijk eens of je voor jou kan laten zorgen. Stel zelf eens een hulpvraag. Met dit zelfde voorbeeld kan je ook een andere kant op. Dat kan zijn: Dat je 2x blijft zitten ook al zie je wat iemand nodig heeft.
Dit kan spannend voelen. Al vooraf voor jou. Toch kan ik uit ervaring zeggen dat dit soort kleine stappen echt wel goed komen en dat het kan zorgen voor inzicht dat het wel anders kan. Alleen dat je het zolang hebt ingevuld op een bepaalde manier dat je hoofd je nu wilt beschermen. Je brein weet heel goed dat er risico’s zijn en die wil gevaar voorkomen. Alles wat nieuw is daar kan je hoofd niet zo goed op reageren en voelt dus sowieso iets meer spannend. Gewoon omdat het nieuw is. En jij…Jij kunt nieuwe dingen.
Let op:
Mag het een weg zijn naar jouw doel? Waarbij je telkens weer oefenen mag om meer vrede te ervaren (of natuurlijk die gezelligheid of rust). Vier wat lukt en geef jezelf oefentijd.
Dan wil ik nog iets anders met jou delen. Eigenlijk twijfelde ik zelfs om dit bovenaan te zetten. Vooral omdat het hierbij begint:
Ken de verwachtingen
Ik weet nog hoe ik elk jaar hoopte. Sowieso hoopte ik vaak dat de psychische problemen opeens weg zouden zijn. Ook rond de feestdagen kunnen er zoveel verwachtingen verborgen liggen.
Bij jou
En bij de anderen waar je de feestdagen mee viert
Nu ik verder ben zie ik in hoe ik in mijn verwachtingen eerst ging kijken wat ik zelf eraan kon doen. Alleen als kind, en ook nog als jong volwassene, had ik op veel dingen (nog) geen invloed. Wat ik dan ongemerkt ging doen was:
De anderen willen veranderen
Betwetend, kritisch, scherp want…mijn feestdagen hingen ervan af. Je zal het vast al wel raden wanneer jij dit lees: Dit helpt niet. Het brengt geen vrede, gezelligheid of rustig samen zijn.
De weg die voor mij overbleef hierin? Dat was kijken naar mijn verwachtingen. En ook naar die van de anderen.
Denk eens na en schrijf eens op wat jij ten diepste verwacht, innerlijk hoopt, rond de aankomende feestdagen. Maak de volgende zin eens af:
Een ideale feestdag is voor mij…
Ga dan eens na in hoeverre de afspraken die je hebt gemaakt passen binnen jouw ideale feestdagen.
Is er iets van jouw ideale feestdagen dat jij jezelf dit jaar al kan geven? Gun jezelf dat. Geef jezelf dat ook. En ook dat kan al iets nieuws zijn. Waarin je het dit jaar anders doet.
Vier wat wel lukt
Dit is ook iets nieuws geworden in mijn leven. Vooral doordat ik in mijn opleidingen telkens weer leerde: Ons brein stemt zo gemakkelijk af op alles wat niet goed gaat.
Het was zo gemakkelijk om te zien wat er ontbrak en verkeerd was of ging. Echt een oefening, die voor verandering zorgde, was om te kijken naar wat er goed ging.
Of wat ik wel had gedaan terwijl ik van tevoren ergens tegen op zag. Mogelijk zie jij tegen iets op. Ontloop het niet direct. Kijk eens of er iets is dat je zou kunnen helpen. Zodat het doen ‘veilig’ en mogelijk ‘iets gemakkelijker’ voelt. Ga het aan met hulp.
Wanneer je dan het toch gedaan heb en het voelde anders…beloon jezelf. Eigenlijk vooral door jezelf hierin te zien. Erken naar jezelf jouw stappen.
Ik hoor, en weet van mezelf ook, zo vaak een verlangen naar gezien en erkent worden. Oefen ook om dit aan jezelf te geven. Jij weet als geen ander welke reis jij hebt afgelegd om te komen waar je hier en nu staat.
Heel waar jij geraakt wordt
Dat een gebeurtenis je raakt, iets met je doet, kan pijnlijk zijn. Het kan veel vanbinnen bij jou in beweging brengen. Waardoor je op een, voor jouw systeem bekende, manier gaat reageren om te overleven.
Nu ik dit schrijf kan je brein mogelijk een herinnering terug brengen van een eerdere feestdag. Hoe jij door iemand, of door iets, pijnlijk werd geraakt. Daar kwam een automatische reactie uit voort.
Wanneer je dit herkent dan kan het zijn dat je dit wilt vermijden en voorkomen. Emotioneel ga je een blokje om lopen in de hoop dat je dan die situatie niet weer tegen komt. Alsof er een leeuw rondloopt. Dreigend gevaar.
Wat ik hierbij veel zie in mijn praktijk is dat mensen enkel en alleen gefocust zijn op het ontlopen van deze situatie. Hoe kan dit voorkomen worden?! We gaan dan onze aandacht volledig richten op terug controle krijgen over die situatie. En denken dat er iets te winnen is als het dan lukt om het te voorkomen.
Ik zie een totaal andere winst. Die wil ik delen met jou.
Waar jij geraakt wordt kan je ook iets helen. Juist daardoor kan je erachter komen dat daar iets in je is dat verwond is geraakt. Waar we qua lichamelijke wonden allemaal wel iets meekrijgen in hoe wij hiervoor kunnen zorgen…zie ik een groot gemis in vaardigheden bij het verzorgen van wonden in ons hart. Als ons hart verwond is richten we ons op de situatie en de dader en denken we klaar te zijn. Dan begint het pas voor jouw hart. Vergeet er niet voor te zorgen.
Als je geraakt wordt is dat pijnlijk. Zorg eerst dat je veilig bent. En geef dan je hart wat het nodig heeft om te helen. Voorbeelden hoe dat zou kunnen is:
- Liefdevol zijn naar en over jezelf.
- Raak jezelf troostend aan. Pak bv. je hand vast. Laat je gezicht rusten in je handen. Sla armen om jezelf heen.
- Spreek uit hoe je merkt dat je je voelt en geef toestemming aan jezelf dat je dit mag voelen.
- Vraag jezelf eens af: Van wanneer herken je dit gevoel voor het eerst?
- Laat jezelf weten dat je er voor jezelf zal zijn.
- Adem rustig in door je neus, hou je ademhaling even in, adem dan uit door je mond. Herhaal dit.
- Vraag jezelf eens: Wat heb je nodig?
- Kijk of je het jezelf kan geven. Niet altijd kan dit. Lukt het niet geef dit dan ook aan en leg uit waardoor.
- Sta weer op, beweeg je lichaam zoals je even wilt bewegen.
Kijk dan eens na dit door te zijn gegaan: Wat heeft dit je gebracht?
Juist dat waar je dus geraakt wordt in deze dagen kan je dus ook gebruiken als richtingwijzers waar je nog iets voor jezelf kunt doen. Waar je nog voor jezelf en jouw hart, mag zorgen.
Ik schreef al eerder over de feestdagen als KOPP-volwassene. Dat is alweer twee jaar geleden. Vandaar voor jou deze nieuwe blog. Natuurlijk kan je de eerdere blog ook lezen. Daarin vindt je ook tips om de feestdagen te vieren met vragen die je aan het denken kunnen zetten: Tips voor fijne feestdagen als KOPP-kind
Ik deel mijn ervaringen om jou te laten weten dat je niet alleen bent. Natuurlijk ben ik benieuwd: Hoe ervaar jij deze feestdagen? En met welke tip ga jij aan de slag?
