Geboren helpers?!

Zaterdag had ik een studiedag en daar hebben we het ook weer besproken. De leraar maakte ons als groep er bewust van dat we allemaal erg sociaal waren en graag wilde helpen. Ze ziet veel hulpverleners die echte helpers zijn.

 

Er zijn veel mensen die zijn geboren ‘helpers’…

Niet alle helpers doen dit op een gezonde manier. Dat herken ik ook en zie ik ook vaak. Dat bracht deze blog.

Helpen als kwaliteit

Ik zie de vaardigheid helpen als iets goeds, echt als een persoonlijke kracht. Een prachtige kwaliteit die ook nodig is in onze levens, onze maatschappij. Je wilt niet dat een ander zich rot voelt, het moeilijk heeft. Wanneer dit wel gebeurt dan doe jij er alles aan om te zorgen dat de ander zich weer beter voelt. En dat is waardoor helpen zo fijn voelt. Als je ziet dat het de ander goed heeft gedaan. Dat jouw hulp verschil heeft gemaakt. Dan geeft dat een goed gevoel. Het is iets heerlijks waar je zeker van mag genieten.

Valkuil voor KOPP-volwassenen

Als KOPP-volwassene* en coach zie ik wel nog iets anders. Iets waardoor ik geraakt werd in de uitspraak: Geboren ‘helpers’…

Zijn ze zo geboren?

Heel vaak zie ik KOPP-volwassene namelijk vastzitten in het helpen. Ze zijn dit gaan doen om te overleven in hun gezin van herkomst. Je had geen keuze als kind. Je had te maken met een dreiging die in de lucht en onbewust ben je, om je veilig te voelen, gaan invoelen wat er nodig was in elke situatie.

En na jaren ben je daar zelfs heel sterk in geworden.
Je moest er wel sterk in zijn.

Alleen helpen is voor jou geen keuze. Zoals je als kind moest, zo voel je dat je nog steeds moet helpen als volwassene. “Als je weet hoe iets kan, of als je kunt helpen…dan is dat toch wat je ook moet?!” Dat hoor ik vaak in de praktijk. “Als ik alleen maar luister dan voel ik mij egoïstisch” dat is ook een bekende. Herken je dit? Veel helpers voelen dit en worstelen hiermee.

Zo worden helpers geboren

Als je als KOPP-kind gaat helpen in je gezin van herkomst dan werd je er vaak ook in beloond. Mensen vonden je groot en jij zelf vond dat misschien ook wel van jezelf. Je voelde jezelf al heel snel volwassen, en destijds zag je dit als iets goeds. Of je voelde dat het belangrijk was wat jij deed. Veel KOPP-kinderen halen hun bestaansrecht uit anderen helpen. Het geeft hen een reden waarom ze er mogen zijn. Wanneer er situaties ontstonden weet ik dat je vaak moest ‘helpen’ zonder dat er regie was, over jou, door een gezonde volwassen verantwoordelijke. Hierdoor werd je al klein overvraagt en overbelast. Niemand anders deed het, je moest het wel.

Helpen helpers?

Wat nog misschien meer gevoeld werd door je: Er was niemand anders die zag dat het nodig was en het deed. Hierdoor moest je helpen. Je had geen keuze. Want jij als kind moest wel door ontwikkelen, en het gezin moest daarvoor verder kunnen. Het was nodig. Wanneer je nu als volwassene hier nog niet op vastgelopen bent dan is dat zeer bijzonder en komt deze blog nog op tijd.

Wat ik zie in dit helpen is dat het vaak niet helpend of oplossend is voor degene die geholpen werd. Veel meer is het dat de helper ondersteunt en bijdraagt dat zaken kunnen blijven bestaan, mensen bijvoorbeeld kunnen dan blijven zoals ze zijn. Alle push die iemand ervaart om zelf met zijn/haar gedrag aan de slag te gaan kan weggenomen worden door de reactie van de helper. De helpers kunnen het niet aanzien. Want…wat nu als de ander het niet kan en er problemen gaan ontstaan. Daar ligt altijd een grote angst achter. Een:

Wat als…

Vertrouwen dat de ander alles bezit om zijn of haar leven te kunnen leven is dan vaak niet of nauwelijks aanwezig. Natuurlijk mag iedereen om hulp vragen. Alleen wat deze ‘helpers’ doen is alles overnemen, uitdagingen voor de voeten weghalen en oplossen. Ze dragen alles op hun schouders.

Als je helpt om te overleven

Vele zijn je voorgegaan en hebben de weg naar mijn praktijk gevonden. Ondanks alle fijne ervaringen die helpen geeft. Het ‘geluk’ dat je voelt als je iemand mag helpen. Weet je waardoor?

Deze mensen voelen geen keuze.
Ze moeten helpen.

Dan zie ik iemand of spreek ik iemand die zichzelf weg heeft gegeven. Overspannen, burn-out of depressief. En nog steeds hé, nog steeds moesten ze helpen. Ik zie de tranen lopen van het niet meer kunnen. Dit waren geen geboren ‘helpers’ die hun kwaliteit inzetten vanuit het hart. Dit zijn geboren ‘overlevers’. Zo dapper zijn ze. En als deze mensen bij mij komen zitten dan trekken ze het niet meer en willen ze rust…alleen moeten ze (nog steeds) zoveel.

Wat is nu gezond helpen?

De lerares zei: achterover leunen, jezelf en de ander los van elkaar houden en er zijn. Zelf er (juist) ook zijn en blijven. En daar ligt een groot verschil met het helpen zoals de ‘overlevers’ doen. Ik zie dat ze zelf uitstaan, niet aanwezig zijn en volledig opgaan in de ander. Dat opgaan in de ander is een vorm van symbiose. Symbiose is nodig tussen ouders en kind, vooral ook tussen moeder en kind. Het is een vorm van samenleven waarin ze elkaars wereld hetzelfde beleven. Normaal is het dat de moeder (of dus de ouders) zich kunnen verplaatsen in de wereld van het kind, voor veel KOPP-kinderen is het helaas zo dat ze zich goed kunnen verplaatsen in de wereld van de ouder en zijn/haar gevoelens. Wanneer je opgroeit dan zou de symbiose vanzelf geleidelijk afnemen in een gezond gezin. De eenheid maakt dan ruimte voor autonomie. Omdat je als kind laat zien dat je meer en meer zelf aan kan is daar ook van nature minder eenheid nodig. Alleen geldt dit niet als je ouder een psychisch probleem heeft, zeker niet als deze problemen van blijvende aard zijn. Zo kan je dit meenemen door je hele leven heen. Ook in andere relaties.

Je zal dan herkennen dat je na een afspraak helemaal uitgeput en leeg bent. Op.
Je hebt alles gegeven wat je had. Meer dan wat je had. Soms geef je zelfs wat je niet hebt.
Omdat het moet.

Er is een quote die zegt:

Vul eerst je eigen kopje en deel wat eroverheen stroomt.

Wat nu als je niet deelt wat er over je kopje stroomt, of wat er in het kopje zit? Als je telkens het kopje gewoon weggeeft?!

Van overlever naar gezond helpen

Geboren ‘helpers’ zijn vaak uit nood geboren.

Wachtend tot ze gezien worden en…toestemming krijgen.
Toestemming, van hun geliefde omgeving, om te mogen ‘zijn’.

Zelf ben ik van ‘overlever’ naar gezonde helper kunnen groeien. Doordat ik kon leerde om bij mezelf te blijven in contact met anderen en ook omdat ik leerde dat ik mag kiezen. Dat er opties waren. Die opties ontstonden eigenlijk allemaal door de vraag, waar ik ook een blog over heb gemaakt: Wat mag ik van mezelf?

Ook tijdens de lesdag kwam het naar voren in de feedback die ik ontving: Ze zagen dat ik vertrouwen uitstraalde in de oefencliënt, in de deskundigheid, het vermogen tot leven, van de ander. En dat ik aanwezig kon blijven. In de oefeningen kwamen ook juist taboe onderwerpen aan het bod. Dit is zo goed om te oefenen. En ik voelde dat ik ontspannen bij de ander kon blijven en er werd gezien door anderen hoe ik dat deed: Door bij mezelf te blijven en mezelf niet te vergeten. Geen symbiose, juist ruimte voor autonomie, zonder oordeel.

Ik gun het je dat jij ook van ‘overlever’ naar gezonde helper kunt groeien. Herken jij jezelf in deze blog? Stuur mij dan een mail voor een gratis ontmoetingsmoment waarin je mij kan ontmoeten en ik aanwezig kan zijn voor jou. Om jou te zien. Zodat jij jezelf kunt gaan ont-moeten.

 

*KOPP-volwassene = Kind van Ouder met Psychische Problemen die volwassen is